بله! چشم های ما مثل همه جای بدن ما نیاز به سوزاندن مواد غذایی دارند که توسط رگ های خونی به چشم می رسند و برای این کار، یعنی برای سوزاندن مواد غذایی، نیاز به اکسیژن داریم. این در حالی است که قرنیه، یعنی جلویی ترین قسمت چشم یا به عبارتی همان قسمت گنبدی شکلی که در جلوی چشم ما قرار دارد، و لنزهای طبی را روی آن قرار می دهیم، باید همیشه شفاف باشد تا بتوانیم همه جا را ببینیم. برای اینکه قرنیه شفاف بماند، لازم است که رگ های خونی در قرنیه شفاف بماند، به همین علت، قرنیه بدون رگ است و امکان دریافت اکسیژن از خون را ندارد. جالب است بدانیم که : قرنیه چشم ما اکسیژن را مستقیم از هوا دریافت می کند و شاید تنها جای بدن باشد که قادر به استفاده کردن از اکسیژن موجود در هوا است. بله! چشم های ما نفس می کشند، آن هم به معنای حقیقی این عبارت!
اگر لنز مصرف کنید چطور؟ آیا باز هم چشم شما نفس می کشد؟
پاسخ این سؤال بستگی دارد به این که چه نوع لنزی را مصرف می کنید. اگر لنز شما از نوع نرم معمولی کم آب است، میزان اکسیژنی که به چشم شما می رسد، ابداً کافی نیست. دقت کنید که لنزهای معمولی کم آب تا چند سال پیش برای مصرف در ساعاتی که چشم ها باز هستند، مورد تأیید بودند، ولی امروزه اعتقاد دانشمندان بر این است که میزان اکسیژن مورد نیاز چشم خیلی بیشتر از آن چیزی است که در گذشته فکر می کردیم. لنزهای نرم معمولی که کمتر از 55 درصد آب داشته باشند، چشم را با کمبود اکسیژن مواجه می کنند، حتی در ساعاتی که چشم ها باز هستند!
منظور از لنز نرم معمولی کم آب چیست؟
لنزهای نرم معمولی، از جنس ماده ای هستند که اصطلاحاً هما (HEMA) نامیده می شود. این ماده نوعی پلاستیک مخصوصی شبیه اسفنج ظرفشویی است و می تواند مقداری آب جذب کند. در واقع لنزهای نرم معمولی همگی از پلاستیک های اسفنجی ( پفکی ) ساخته می شوند و این پلاستیک ها را اصطلاحاً پلاستیک های هایدروژل می نامند.
جذب شدن آب به درون این ماده پلاستیکی به دو علت مهم است:
نرمی لنز به علت وجود آب در لنز است، وجود آب در لنز باعث می شود مقداری اکسیژن در آب لنز حل شود و اکسیژن از لنز عبور کند و به چشم برسد.این نوع لنزها را که به واسطه وجود آب در بافتشان، اکسیژن را عبور می دهند، لنزهای نرم معمولی می نامیم. نوع جدیدتری از لنزهای نرم نیز وجود دارد که در آنها اکسیژن برای عبور کردن از لنز نیازی به وجود آب ندارد. در این لنزها، ماده ای به نام سیلیکون عامل عبور دهنده اکسیژن است و نیازی به آب برای عبور کردن اکسیژن نیست. با این وجود، در ترکیب ماده سازنده این لنزها نیز مقداری آب قرار می دهند تا لنز نرم بماند و به چشم نچسبد. این نوع لنزها را لنزهای نرم سیلیکون هایدروژل می گویند. این لنزهای نرم، معمولی نیستند و اگر کم آب باشند اکسیژن بیشتر را عبور می دهند.
صورت مسئله
لنزهای نرم غیرمعمولی (سیلیکون هایدروژل)، فعلاً در دسترس عموم مردم نیستند و روش مصرف بخصوصی دارند که باید به تدریج در ایران معرفی شوند. لنزهای معمولی کم آب، مانع از تنفس طبیعی چشم می شوند. کمبود اکسیژن در چشم باعث ترشح دو نوع اسید در داخل قرنیه می شود (اسید لاکتیک و اسید کربنیک)؛ با ترشح این دو اسید، لایه های داخلی قرنیه آسیب می بینند. مهمترین آسیب ها را داخلی ترین لایه قرنیه (آندوتلیوم)، متحمل می شود. آسیب های وارد شده به این لایه، غیرقابل ترمیم و غیرقابل درمان است! کسانی که از لنزهای نرم معمولی کم آب استفاده می کنند. مبتلا به نواقص غیرقابل جبران در داخلی ترین لایه قرنیه می شوند که در کوتاه مدت (چند سال) نه درد دارد و نه ناراحتی، ولی در درازمدت (معمولاً بین پنج تا ده سال بعد از بروز آسیب)، باعث غیرقابل تحمل شدن لنز و حتی بروز اختلالات بسیار جدی در قرنیه می شود.
راه حل چیست؟ آیا واقعاً باید تمام لنزها را دور انداخت؟
خیر، فقط بعضی از لنزها را باید دور انداخت. مطلقاً نیازی به تکرار کردن جمله غلط و کاملاً نادرست «لنز مضر است و باعث نابینایی می شود» نیست. لنز وسیله ای است کاملاً بی خطر، البته اگر روش مصرف آن را به درستی بدانیم و رعایت کنیم. فراموش نکنیم که استفاده از لنز برای برخی افراد کاملاً ضروری است و صرفاً جنبه زیبایی ندارد و برای عده ای هم استفاده از کنتاکت لنز به معنی طبیعی زندگی کردن است. اگر مایل به استفاده از لنزهای نرم هستید تنها کاری که باید بکنید این است که از لنزهای دارای آب بیشتر (بیش از 55 درصد و ترجیحاً بیش از 70 درصد) استفاده کنید. لنزهای پر آب لطیف تر هستند و برای همین دوام کمتری دارند و معمولاً به صورت فصلی یا حتی یک ماهه مصرف می شوند ولی در عوض برای تنفس چشم در ساعات بیداری، کاملاً مناسب هستند.
نتیجه
واقعاً وقت آن رسیده که … قبول کنیم که مردم از مصرف لنز دست برنداشته اند، چون به این وسیله نیاز دارند، پس سعی کنیم روش های صحیح مصرف لنز را بیاموزیم و در رعایت بهداشت لنز کوشا باشیم. به مصرف لنزهای دارای بیش از 55 درصد آب و ترجیحاً بیش از 70 درصد آب روی آوریم؛ سعی کنیم مصرف لنزهای کوتاه مدت و سیلیکون هایدروژل را هر چه سریعتر در جامعه رواج دهیم.
توجه کنید که چشم های شما گرانبهاتر از لنزهای شماست و هزینه لنزهای پرآب فرق چندانی با لنزهای کم آب ندارد.
منبع: همشهری
